Biskup Chrystian

W miesiącu styczniu b.r. w grudziądzkich biuletynach parafialnych ukaże się następujący, napisany przeze mnie artykuł:

Rozpoczął się nowy rok kalendarzowy – 2018. Mija osiemsetna rocznica bardzo ważnego dla naszego miasta wydarzenia: otóż w roku 1218 przybył do Grudziądza mnich cysterski, biskup misyjny całych Prus – Chrystian. Kim był, czego dokonał, że nasi przodkowie postanowili umieścić jego wizerunek w herbie miasta, gdzie widnieje do dnia dzisiejszego? Przede wszystkim był założycielem miasta Grudziądza, pierwszej w tym mieście parafii, budowniczym pierwszego kościoła pod wezwaniem św. Mikołaja Biskupa w miejscu, w którym stoi obecnie grudziądzka bazylika. Dzięki Chrystianowi pierwszy kościół powstał również w Lubawie (która również umieściła Go w swoim herbie), w Radzyniu Chełmińskim oraz w kilku innych miejscowościach ziemi chełmińskiej. To o Nim pisał autor średniowiecznego dzieła „Descriptiones terrarum”: „Kraj ten (Prusy) drogiemu Bogu mężowi – Chrystianowi, pierwszemu biskupowi tej ziemi z zakonu cystersów, zawdzięcza początki nawrócenia bez miecza, przez łaskę chrztu.” (Wpisani w dzieje miasta, red. Wiesław Sieradzan, Grudziądz 2016) Wbrew panującemu powszechnie w XIII w. przekonaniu, że w dziele ewangelizacji uzasadnione jest użycie siły, biskup Chrystian, idąc śladami św. Wojciecha i św. Brunona z Querfurtu, którzy za wiarę oddali życie, zawierzając siebie i swoich braci Bogu, niósł Ewangelię Prusom szanując ich wolną wolę, a nawet ich obyczaje; niektóre z nich starał się dostosować do wymagań naszej religii. Prowadził przy tym szeroko zakrojoną działalność charytatywną, będąc świadkiem Jezusa miłosiernego, Jezusa kochającego każdego człowieka. Był przekonany, że tylko taka ewangelizacja ma sens, tylko taka ewangelizacja osiągnie właściwy sobie cel, czyli zbawienie wieczne. Głosząc Ewangelię Chrystusową mieszkańcom ziemi chełmińskiej i Prus, biskup Chrystian budował na tych ziemiach fundamenty kultury chrześcijańskiej, która do dzisiejszego dnia leży u podstaw naszej tożsamości, naszego postrzegania otaczającego nas świata.

Mając na uwadze ogromne znaczenie biskupa Chrystiana dla naszej małej ojczyzny a przede wszystkim dla powstania i rozwoju Grudziądza, postanowiłem napisać powieść historyczną „Chrystian”, w której pierwszoplanową postacią jest właśnie biskup Chrystian. Celem, jaki mi podczas pisania tej powieści przyświecał, było to, aby czytelnik, śledząc losy bohaterów powieści, dobrze poznał  biskupa Chrystiana, poznał jego ewangelizacyjną i kulturotwórczą działalność, jego ogromne zasługi dla miasta Grudziądza; poznał niezwykle ważne, również dla naszej teraźniejszości, czasy, a także ciekawą kulturę sąsiadujących z nami przez Osę Prusów. Projekt ten poparły również władze miasta Grudziądza, a Pan Prezydent objął książkę swoim Patronatem Honorowym. Powieść wydana zostanie wiosną 2018 r. przez Wydawnictwo Region w Gdyni, a jej promocja odbędzie się podczas obchodzonych rok rocznie Dni Grudziądza.

Na zdjęciach:

1. Tablica pamiątkowa ku czci biskupa Chrystiana na ścianie grudziądzkiej Bazyliki 

2. Herb Grudziądza

3. Herb Lubawy - również z biskupem Chrystianem

4. Chrzcielnica romańska (z czasów biskupa Chrystiana) w grudziądzkiej Bazylice

5. Figura biskupa Chrystiana w gabinecie Prezydenta Grudziądza